Blauwe mutatie edelpapegaai

15 december 2023

Bij de edelpapegaai (Eclectus roratus) komt in de avicultuur binnen sommige populaties een zeldzame mutatie voor die een prachtige blauwe kleur van het verenkleed teweegbrengt. De mannelijke vogel is lichtblauw, terwijl bij de pop een combinatie van donkerblauw, wit en grijs te zien is. Deze vogels zijn heel gegeerd in de liefhebberij en voor blauwe vogels en (kans)splitten worden vaak grote bedragen neergeteld. 

Bij NeorniLab zijn we erin geslaagd om als eerste Europese laboratorium een genetische test te ontwikkelen die de genetische variatie kan opsporen die verantwoordelijk is voor de blauwe mutatie bij de edelpapegaai (Eclectus roratus). 

Maar hoe zit dat nu juist? We geven in dit artikel wat meer informatie over deze unieke genetische test bij de edelpapagaai.

Eclectus roratus

Over de blauwe kleurmutatie bij de edelpapegaai

Ontstaan

Volgens sommige bronnen zouden de eerste blauwe edelpapegaaien verschenen zijn in de vroege jaren 90. 

Kleurmutaties ontstaan vaak spontaan in een populatie met een bepaalde inteeltgraad. Dat komt omdat zo recessieve kenmerken meer kans hebben om tot uiting te komen. Ook het blauwe fenotype (de veruiterlijking van een genetische achtergrond) bij edelpapegaaien is een recessieve mutatie. Dat wil zeggen dat vogels enkel een blauw verenkleed vertonen wanneer het allel dubbel aanwezig is (1x van de vader, 1x van de moeder). Vogels die de mutatie niet dragen (wildtype genoemd) of vogels die het allel maar 1x hebben (dragers of splitvogels genoemd) zullen bijgevolg de normale wildkleur vertonen.

Oorzaak

Blauw en rood maakt groen

Man (links) en pop (rechts)

Bij een aantal papegaaiachtigen (orde Psittaciformes) wordt psittacofulvine angemaakt. Psittacofulvine is een geel-rood pigment in het verenkleed. Samen met de blauwe structuurkleur van de veren maakt dit de man grotendeels groen. Bij de pop, die grotendeels blauw-rood is, zal het verdwijnen van het rode pigment een andere structuurkleur tevoorschijn brengen in de gebieden die normaal rood zijn en dus geen blauwe structuurkleur hebben. 

De genetische variatie die wij bij NeorniLab ontdekten bij edelpapegaaien veroorzaakt een stoornis in de aanmaak van dit rode pigment. Daardoor wordt het pigment niet meer aangemaakt zoals het hoort en komt in een bepaalde veervelden de blauwe of grijswitte structuurkleur van de veren naar voren. 

Overerving

De overerving van de blauwe mutatie is autosomaal recessief. Dat maakt de volgende combinaties mogelijk:

  • Split x Split geeft 25% blauw, 50% split, 25% wildtype
  • Split x Blauw geeft 50% blauw en 50% split
  • Split x Wildtype geeft 50% split en 50% wildtype
  • Blauw x Blauw geeft 100% blauw

De kleurmutatie bij de blauwe edelpapegaai opsporen

Genetische test

Bij NeorniLab zijn we er recent in geslaagd om als eerste Europees laboratorium een genetische test te ontwikkelen die de genetische variatie kan opsporen die verantwoordelijk is voor de blauwe mutatie bij de edelpapegaai (Eclectus roratus). Na uitvoerig testen van een groot aantal vogels, hebben we een betrouwbare methode ontwikkeld om splitvogels te identificeren. 

Wat is het grote voordeel van deze test?

Tot nu toe werden splitvogels vaak als ‘kanssplit' verkocht. Dit heeft gevolgen: 

Enerzijds moet u als kweker eerst blauwe edelpapegaaien gekweekt hebben uit een koppel om zeker te zijn dat beide edelpapegaaien drager zijn van de mutatie. Daarvoor moet u de vogels lang aanhouden, moeten ze bereid zijn om te kweken en moet u bovendien voldoende nakomelingen kweken om zeker te zijn. Splitvogels in koppels waarbij slechts 1 van de ouders split is, worden niet ontdekt en waardevolle ouderdieren worden zo niet optimaal benut.

Anderzijds kan u als verkoper niet aantonen dat uw vogels 100% zeker drager zijn van de mutatie en worden alle vogels daarom als ‘kanssplit’ gekocht. Zelfs al is de verkoper dus te goeder trouw, het is moeilijk te bewijzen dat de vogels 100% split zijn.

Dat verandert nu:

  • Dankzij deze genetische test kunt u via uw unieke NeorniLab-certificaat aantonen dat de vogels drager zijn van de mutatie (100% split).
  • Er kan gerichter en sneller gekweekt worden naar de blauwe mutatie. Het gebruik van ‘testkoppels’ om eventuele splitvogels te identificeren, is niet meer nodig.

Welke monsters zijn geschikt?

Voor deze test volstaat een veermonster. Als er bloed ingestuurd wordt voor een ziektetest, kan er ook bloed gebruikt worden. Monsters kunnen per post ingestuurd worden of bij NeorniLab aan de receptie afgegeven worden.

Wat mag u verwachten?

Na afloop van de test ontvangt u een certificaat met de uitslag van de analyse en een unieke certificaatcode. Aan de hand van deze code kunt u later de echtheid van het certificaat bij ons verifiëren door te controleren of de vogel met een bepaald ringnummer overeenkomt met deze certificaatcode.